Czy nagrywanie kogoś bez jego zgody jest nielegalne?

Czy nagrywanie kogoś bez jego wiedzy, nawet przez przypadek, jest nielegalne? W tym artykule omówimy to dokładniej. Ale najpierw podsumowanie tego, co może i powinno się wydarzyć, jeśli nagrywasz kogoś bez jego zgody.

Jeśli szukasz oprogramowania do edycji wideo, spróbuj Movavi Video Editor. Program jest łatwy w użyciu, nawet dla początkujących, a wersja próbna jest darmowa. Ułatwi Ci edycję nagrań, by uniknąć naruszenia prywatności – możesz w nim łatwo zamazać twarze i usunąć dźwięk z klipów. Program Movavi Video Editor posiada również inne funkcje – na przykład cięcie i skracanie wideo, dodawanie filtrów i przejść i edycję ścieżek audio.

Czy zatem nagrywanie kogoś bez jego zgody jest nielegalne? Nie jest nielegalne nagrywanie kogoś bez jego zgody w miejscu publicznym, jeśli jest on widoczny i słyszalny, zwłaszcza jeśli jest to miejsce, w którym nie ma uzasadnionych oczekiwań co do prywatności. Ale w prywatnym otoczeniu, takim jak łazienka lub przebieralnia, nagrywanie kogoś bez jego wiedzy jest nielegalne.

Kiedy jesteś w miejscu publicznym, ktoś z pewnością nagra Cię bez Twojej zgody. Biurowce, centra handlowe i stadiony – mają kamery monitoringu. Z kolei turyści mogą tworzyć filmy panoramiczne wtedy, gdy idziesz chodnikiem. Nagrać Cię mogą też przypadkiem ekipy relacjonujące wiadomości, vlogerzy lub rodzice filmujący urodziny dzieci w parku.

Czy można więc nagrać kogoś bez jego zgody? W dalszej części poradnika opisujemy popularne sytuacje i przepisy.

Jeśli nagrasz w miejscu publicznym film, na którym będą twarze obcych osób – musisz je zamazać a dźwięk usunąć. Jeśli z kolei chcesz opublikować twarze ludzi w magazynie lub gazecie, potrzebujesz najpierw uzyskać ich zgodę na piśmie. Inaczej jest na przykład z celebrytami albo prezydentami. Oni są osobami publicznymi, więc można publikować ich zdjęcia, o ile nie oczernia się ich lub nie kłamie na ich temat. Jednak w przypadku prezydenta i jego rodziny zalecamy dużą ostrożność, ponieważ sławni ludzie mogą bardzo łatwo Cię pozwać o naruszenie ich dóbr osobistych.

Zgodnie z prawem amerykańskim we własnym domu można nagrywać różne osoby ukrytą kamerą bez ich wiedzy. Prawo w wielu stanach pozwala na przykład rodzicom na nagrywanie niań. Członkowie rodziny mogą również nagrywać opiekunów osób starszych, aby zapewnić im bezpieczeństwo. Z tego powodu rodzice i opiekunowie, których miejsce pracy znajduje się daleko od domu, coraz częściej sięgają po kamerki nagrywające pracę niań. Aby mieć pewność, że przestrzegasz prawa obowiązującego w Twoim stanie, sprawdź zasady korzystania z ukrytych kamer przed umieszczeniem ich w domu.

Jeśli planujesz wykorzystać kamerę do nagrania kogoś w jakiejś konkretnej sytuacji, możesz skorzystać z porady adwokata, by sprawdzić, czy możesz to zrobić.

Warto pamiętać, że nagrywanie materiału audio i wideo w miejscach publicznych to dwie odrębne sytuacje. W Stanach Zjednoczonych nagrywanie materiału audio podlega dużo ostrzejszym ograniczeniom, które omówimy w dalszej części artykułu, niż nagrywanie wideo. W większości stanów nielegalne jest nagrywanie filmów ukrytą kamerą w miejscach, w których można oczekiwać prywatności. Jeśli dana osoba (np. niania) mieszka z Tobą w Twoim domu zakaz może obejmować łazienki i sypialnie.

W takim razie, czy nagrywanie osób w miejscach prywatnych jest niezgodne z prawem? Gdy jesteś w miejscu publicznym, możesz nagrywać zarówno wideo jak i audio. Z kolei na terenie prywatnym możesz to zrobić za pozwoleniem jego właściciela. Przed nagraniem porozmawiaj z nim i poproś o zgodę. Teren prywatny to miejsca takie jak restauracje, parkingi, supermarkety, kościoły i wszelkie inne miejsca, które prowadzą działalność komercyjną lub biznesową. Jeśli nie zapytasz o pozwolenie właściciela terenu i osoby nagrywanej, najlepiej będzie przynajmniej zamazać twarze osób obecnych na wideo z tych miejsc.

Nie ma prawa federalnego ani stanowego zabraniającego nagrywania dźwięku właścicielom nieruchomości, ale wiele firm może odmówić takich nagrań na ich terenie prywatnym. Zawsze zastanawiaj się więc przed nagraniem: „czy potrzebuję zezwolenia, aby kogoś nagrać?”. Z kolei firmy takie jak Airbnb pozwalają właścicielom obiektów najmu krótkoterminowego na umieszczanie na terenie nieruchomości urządzeń nagrywających, na przykład kamer bezpieczeństwa i monitorów dla dzieci. W takim przypadku ogłoszenie musi jednak o tym wspominać przed rezerwacją, nawet jeśli gadżety nagrywające nie mają połączenia internetowego. Jednak miejsca takie jak sypialnie i łazienki, nie mogą mieć żadnych urządzeń nagrywających.

Kiedy funkcjonariusze organów ścigania dokonują aresztowania na terenie publicznym – nawet jeśli poproszą Cię o zaprzestanie nagrywania – możesz ich nagrywać. Według ACLU (amerykańskiej organizacji non-profit, której celem jest ochrona praw obywatelskich gwarantowanych przez konstytucję) policjanci nie mogą zabrać Ci telefonu lub kamery ani wymagać, abyś pokazał im nagrania. Nie mogą też żądać, abyś usunął materiał audio lub wideo bez nakazu sądowego. Jeśli jednak przeszkadzasz w egzekwowaniu prawa, możesz ściągnąć na siebie kłopoty. Konkretne zasady zależą od szczegółowych przepisów w danym miejscu.

Nagrywanie rozmów w miejscu pracy nie jest nielegalne. Jednak pracownicy, którzy nagrywają innych w miejscu pracy, mogą zostać poddani procedurze dyscyplinarnej lub zwolnieni. Pracownik może wykorzystać swoje nagranie w sprawie sądowej jako dowód, pod warunkiem, że był obecny w pomieszczeniu w czasie nagrywania. Ogólna zasada wynikająca z dotychczasowych spraw mówi, że obecność pracownika w nagrywanym pomieszczeniu jest wymagana, aby nagranie było dopuszczalne w sądzie. Jeśli więc pracownik wyjdzie z pokoju zostawiając potajemnie urządzenie nagrywające, nagranie prawdopodobnie nie będzie mogło być wykorzystane w sądzie jako dowód.

Nie jest to jednak wiążąca zasada, a nowe procesy mogą przynieść inne decyzje. Sądy prawdopodobnie bardzo niechętnie będą patrzeć na pracodawców potajemnie nagrywających swoich pracowników w pracy, więc nie daj się skusić. A jeśli pracownik potajemnie nagrywał innych, zbadaj sprawę i zastosuj formalne procedury dyscyplinarne zanim rozwiążesz z nim umowę lub zagrozisz innymi konsekwencjami.

Pracownicy mogą chcieć nagrać rozmowę, aby:

• wrócić do treści spotkania i coś sprawdzić;
• wykorzystać nagranie jako dowód w sądzie;
• wykorzystać nagranie dla niewłaściwych celów – na przykład szantażu.

Możesz pozwolić pracownikowi na nagrywanie spotkania, jeśli poprosi Cię o zgodę.

Powinieneś również z wyprzedzeniem poinformować swoich pracowników, że nie zgadzasz się na nagranie danego spotkania lub rozmowy. Dodatkowo, w regulaminie pracy jasno określ, jakie działania uważasz za niewłaściwe, aby Twoi pracownicy zawsze wiedzieli, jak się zachować. Pamiętaj też, że częstym wymogiem przepisów dotyczących postępowania dyscyplinarnego jest to, że wszystkie strony muszą wyrazić zgodę na nagranie jeszcze przed jego dokonaniem.

Wśród osób związanych z prawem panuje zgoda, że krytycznym czynnikiem nagrywania rozmów telefonicznych jest wyrażenie zgody. Zasadą ogólną i uprzejmością jest poinformować wszystkich zainteresowanych, że rozmowa może być nagrywana. Jednak w niektórych stanach prawo wymaga jedynie, aby wiedziała o tym tylko jedna osoba. W tym obszarze ważna jest ustawa Omnibus Crime Control and Safe Streets Act z 1968 roku (federalna ustawa regulująca kontrolę przechwytywania komunikacji słownej) oraz jej część Wiretap Act (Ustawa o podsłuchach; 18 U.S.C. § 2510). Przepisy te wprowadzono po głośnej sprawie związanej z potajemnym nagrywaniem aktywistów w USA w latach 60. ubiegłego wieku.

Federalna ustawa o podsłuchach zabrania wszystkim potajemnego nagrywania komunikacji ustnej lub telefonicznej, którą inne strony uważają za intymną lub prywatną (18 U.S.C. § 2511). Warto jednak pamiętać, że w różnych stanach istnieją różne przepisy dotyczące legalności nagrywania rozmów osobistych, telefonicznych i innych rodzajów komunikacji. Ogólna zasada mówi, że o ile prawo federalne nie zapewnia silniejszej ochrony prywatności, potajemne nagranie rozmowy podlega prawu stanu, w którym do niej doszło.

Ustawa o podsłuchach nie ma zastosowania, jeśli:

• Co najmniej jedna osoba uczestnicząca w rozmowie wyraża zgodę na nagrywanie.
• Osoba, która nagrywa, ma pozwolenie wynikające z przepisów prawa.

W praktyce oznacza to, że nagrywanie rozmowy za zgodą osoby nagrywającej jest legalne w świetle ustawy 18 U.S.C. § 2511.

Prawo każdego stanu dotyczące potajemnego nagrywania oraz Ustawa o podsłuchach chronią jedynie osoby, które oczekują, że ich rozmowy pozostaną prywatne. To, czy ktoś ma uzasadnione oczekiwanie zachowania prywatności w danej sytuacji, zależy od kontekstu:

• Czy rozmowa odbyła się w miejscu publicznym czy prywatnym?
• Czy osoba nagrywana traktowała to jako sprawę prywatną?

Jeśli na przykład dana osoba mówi komuś, że oszukała przyjaciela w transakcji biznesowej a druga osoba rozmowę nagrywa, nagrana osoba nie może się sprzeciwić, jeśli nagranie zostanie wykorzystane w sądzie przeciwko niej.

Jeśli jesteś uczestnikiem rozmowy, możesz ją nagrać za zgodą jednej strony. Możesz też nagrać rozmowę lub rozmowę przez telefon komórkowy, jeśli nie jesteś jej stroną, pod warunkiem, że druga strona wyrazi na to zgodę po otrzymaniu powiadomienia o możliwości nagrywania. Przepis 18 U.S.C. § 2511 (2) (d) wymaga zgody tylko jednej strony. Podobnie 38 stanów i Dystrykt Kolumbia – również wymagają zgody tylko jednej strony.

Jedenaście stanów wymaga, aby każdy uczestnik rozmowy lub rozmowy telefonicznej wyraził zgodę na nagrywanie. Zasada nazywana czasem „dwustronną zgodą” wymaga, aby wszystkie strony wyraziły ustną zgodę, zanim rozpocznie się nagrywanie. Z kolei federalna ustawa o podsłuchach i większość praw stanowych, które zezwalają na tajne nagrania, pozwalają na zgodę jednostronną.

Oto kilka przykładów sytuacji:

• bezpośrednia rozmowa, gdy jedna strona nagrywa drugą;
• rozmowy na infolinii – konsument, który pozostaje na linii po usłyszeniu obowiązkowego powiadomienia „ta rozmowa jest nagrywana w celu zapewnienia jakości obsługi”;
• wyraźna zgoda – kiedy źródło reportera zgadza się mówić oficjalnie („on the record”) w związku z jakimś newsem.

Jakie stany wymagają zgody dwóch stron? Są to Kalifornia, Delaware, Floryda, Illinois, Maryland, Massachusetts, Montana, Nevada, New Hampshire, Pensylwania i Waszyngton. W stanie Vermont nie ma przepisów dotyczących wyrażania zgody na nagrywanie. Jednak na podstawie prawa federalnego w Vermont wystarczy zgoda jednostronna.

Podsłuchiwanie obejmuje przypadkowe zasłyszenie wypowiedzi, nagrywanie, wzmacnianie dźwięku i przesyłanie dowolnej części prywatnej rozmowy bez wiedzy stron zaangażowanych w dyskusję. Obejmuje to umieszczenie podsłuchu w pomieszczeniach prywatnej firmy w celu nagrywania prywatnych rozmów. Albo podsłuchiwanie za pomocą informatora rządowego, który nagrywa wszelkie rozmowy odbywające się w jego pobliżu.

Termin „podsłuch” opisuje użycie niejawnych środków do przechwytywania, monitorowania i nagrywania rozmów przez telefon komórkowy. Odnosi się on do nieuprawnionego fizycznego połączenia z systemem komunikacji pomiędzy nadawcą a odbiorcą. W przypadku, gdy osoba trzecia podsłuchuje wiadomość podczas transmisji i nie doszło do zakłócenia fizycznej integralności systemu komunikacji, może być mniej jasne, czy doszło do nielegalnego „przechwycenia” rozmowy.

W niesławnej decyzji w sprawie Olmstead przeciwko Stanom Zjednoczonym, sąd uznał, że przepisy Czwartej Poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych dotyczące przeszukania i zajęcia mienia nie mają zastosowania do rządowych podsłuchów stosowanych bez wkroczenia na teren prywatny. Decyzja ta obowiązywała przez 40 lat.

W telekonferencjach, które mogą być nagrywane przez jedną lub więcej stron, mogą uczestniczyć osoby z wielu stanów (a nawet krajów). Legalne nagrywanie takich spotkań stwarza więc pewne problematyczne scenariusze prawne.

Justia.com donosi, że niektóre stany wymagają zgody tylko wtedy, gdy uczestnicy spotkania mają „uzasadnione oczekiwanie prywatności”, co sprawia, że sprawa przepisów dotyczących nagrywania staje się jeszcze bardziej zagmatwana. Oczekujesz na przykład prywatności, gdy jesteś w swoim domu, ale nie w miejscu publicznym takim jak kawiarnia.

Sposób wyrażenia zgody jest też różny w różnych stanach. Za Justia.com: wśród stanów, w których nie ma mowy o „uzasadnionym oczekiwaniu prywatności” – niektóre wymagają wyraźnej zgody, podczas gdy w innych wystarczy dorozumiana zgoda. Na przykład Nevada jest stanem, w którym obowiązuje zgoda jednostronna, ale Sąd Najwyższy postrzega ją jako prawo wymagające zgody wszystkich stron.

Prawo stanu Maryland mówi, że wszystkie strony muszą wyrazić zgodę na nagrywanie rozmów, czy to osobiście, czy przez telefon. Jednak sąd ogranicza wymaganie zgody do przypadków, w których występuje uzasadnione oczekiwanie prywatności. Ponieważ prawo stanowe i federalne różni się w kwestii nagrywania rozmów, Justia.com zaleca przestrzeganie najsurowszego z nich lub uzyskanie zgody od każdej osoby.

Na pytania związane z nagrywaniem materiału wideo i audio w miejscach publicznych nie ma prostej odpowiedzi poza „to skomplikowane”. Przepisy, regulacje i zasady różnią się na szczeblu federalnym, stanowym i miejskim. Szczególne obawy budzi kwestia nagrywania materiału audiowizualnego (w porównaniu z łatwiejszymi do interpretacji przepisami związanymi z fotografią) oraz wykorzystanie redakcyjne i komercyjne.

W przypadku nagrywania ogólna zasada jest taka: tam, gdzie jest publiczny dostęp do obszarów takich jak chodnik lub park (są obecni ludzie i budynki), dopuszczalne jest nagrywanie wszystkiego co widać, ponieważ w takich miejscach nie ma uzasadnionego oczekiwania prywatności. Z kolei w centrum handlowym mogą widnieć znaki ograniczające możliwość nagrywania w miejscach, które są otwarte dla publiczności, ale są własnością prywatną. Przed dokonaniem jakiegokolwiek nagrania zawsze warto zapytać o zgodę właścicieli nieruchomości.

Nagrywanie rozmów, wywiadów i połączeń telefonicznych za pomocą urządzenia lub programu nagrywającego, takiego jak mikrofon, rejestrator wideo, Skype lub kamera może być pomocne w wielu sytuacjach. Jest to świetny sposób na udokumentowanie postępowania w sądzie lub spotkań publicznych, czy to na użytek własny, czy też do transmisji online. Poniższe wskazówki pomogą Ci uniknąć kłopotów, jeśli nagrywasz rozmowy, rozmowy telefoniczne, spotkania i przesłuchania.

Przed nagraniem rozmowy telefonicznej lub rozmowy osobistej należy sprawdzić prawo obowiązujące w danym stanie: Zanim zaczniesz nagrywać rozmowy telefoniczne i konwersacje bez zgody, musisz znać obowiązujące prawo. W przeciwnym razie możesz ponieść odpowiedzialność karną lub cywilną. Sprawdzając przepisy należy rozważyć wymagania dotyczące zgody obowiązujące w danym stanie, np. czy zgoda jednej strony jest wystarczająca, czy też do nagrywania potrzebna jest zgoda wszystkich stron.

Nagraj zgodę: Jeśli chcesz udowodnić, że uzyskałeś zgodę, nagraj ją wraz z rozmową telefoniczną lub konwersacją. Proponujemy, by zrobić to tak:

1. Poinformuj osobę, którą zamierzasz nagrać, o swoim zamiarze.
2. Uzyskaj zgodę na nagranie przed jego rozpoczęciem.
3. Jeśli rozmówca zgadza się na nagranie, rozpocznij nagrywanie i poproś o potwierdzenie zgody na nagranie.

Bądź szczery: Tajne nagrania są w niektórych stanach nielegalne, nawet w miejscach publicznych. Jeśli to możliwe, poinformuj wszystkich o tym, że coś nagrywasz. Otwarcie informując o nagrywaniu, dajesz ludziom szansę na sprzeciw i podważasz wszelkie argumenty, że próbowałeś nagrywać potajemnie.

Jeśli zamierzasz nagrać film na konkurs filmowy lub udostępnić nagranie w Internecie, dokładnie zaplanuj miejsce nagrań. Nagrania w prywatnych domach i firmach wymagają zgody ich właściciela. Jeśli z kolei jesteś w miejscu publicznym, sprawdź, czy obecne tam osoby nie mają uzasadnionego oczekiwania prywatności. Nie nagrywaj w przebieralniach, szatniach i toaletach. Ostrzeż też uczestników rozmowy, jeśli planujesz nagrywać w miejscu, w którym mogą oni oczekiwać prywatności.